درخواست بررسی مجدد پرونده، بعد از صدور رای اولیه در دادگاه، تجدید نظر خواهی نامیده می شود. در برخی از دعاوی چنانچه هر یک از طرفین پرونده، به رای اولیه صادر شده معترض باشند، می توانند درخواست تجدید نظر نمایند. دادگاهی که در آن حکم قبلی صادره، بنابه درخواست تجدید نظر، مورد بررسی مجدد قرار می گیرد، دادگاه تجدید نظر می نامند. امکان طرح درخواست تجدیدنظر از جانب طرفین دعوی به دلایل مختلف وجود دارد. از جمله این دلایل می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- فرد، مدعی عدم توجه قاضی به دلایل و مدارک ارائه شده باشد.
- فرد، نسبت به عدم صلاحیت قاضی یا دادگاه مربوطه معترض باشد و قادر به اثبات آن باشد.
- فرد، ادعا کند که رای صادره با قوانین و مقررات موجود، در تضاد است.
- فرد، مدعی فاقد اعتبار بودن مستندات مورد استفاده در دادگاه باشد.
- فرد، ادعا کند که شرایط قانونی جهت شهادت شهود وجود نداشته ولی رای، مطابق آن صادر شده است.
بنابراین بنابه دلایل فوق، حق اعتراض به طرفین دعوی داده شده تا از مجازات افراد بی گناه به موجب اشتباهات سهوی یا عمدی، جلوگیری شود. خود طرفین دعوی، وکیل یا نماینده قانونی آنها، حق تجدید نظر خواهی را در مهلت مقرر خواهند داشت. چنانچه تجدید نظر خواهی در مهلت مقرر صورت نپذیرد، متقاضی تنها در صورتی که دلیل موجه جهت عدم اقدام در موعد مقرر، داشته باشد؛ می تواند درخواست خود را خارج از مهلت ارائه نماید.
از جمله دلایل موجه عبارتند از:
- بیمار بودن متقاضی
- تحت بازداشت بودن
- فوت اعضای خانواده وی
- بروز حوادث غیر مترقبه مثل زلزله
علاوه بر دادگاه نخستین، در آراء صادره در شورای حل اختلاف نیز می توان درخواست تجدیدنظر کرد که در دادگاه عمومی شهرستان مربوطه قابل رسیدگی است.
آرای حقوقی و کیفری قابل تجدید نظر
آرای حقوقی
- آن دسته از دعاوی مالی که میزان خواسته و ارزش آن بیشتر از 300 هزار تومان باشد.
- کلیه آراء مربوط به دعاوی غیر مالی
- آراء صادره در ارتباط با توابع دعوی اصلی به شرط قابل تجدید نظر خواهی حکم اصلی
آرای کیفری
کلیه آراء مربوط به دعاوی کیفری، جز دو مورد زیر:
- آراء صادره در ارتباط با جرائم تعزیری درجه 8
- آراء صادره در ارتباط با دیه و ارش (کمتر از یک دهم دیه کامل)
نکته: چنانچه حکم، مطابق اقرار و یا به استناد رای کارشناسان مورد تائید طرفین دعوی صادر شده باشد، غیر قابل تجدید نظر خواهی خواهد بود.
مراحل رسیدگی به دادخواست تجدید نظر خواهی
- مراجعه به دفاتر خدمات الکترونیک قضائی و درخواست تنظیم دادخواست تجدید نظر
- تنظیم دادخواست مشتمل بر اطلاعات زیر
- مشخصات متقاضی و طرف مقابل دعوی
- آدرس دقیق متقاضی و طرف مقابل دعوی
- مشخصات وکیل
- تاریخ صدور رای
- رای صادره اولیه
- دادگاه صادر کننده رای
- ادله مربوط به تجدیدنظرخواهی
- در صورت ارائه دادخواست توسط وصی یا قیم فرد، پیوست مدارک اثبات سمت وی
- ارائه دادخواست توسط دفاتر خدمات به یکی از مراجع زیر
- دفتر دادگاه صادرکننده رای
- دفتر شعبه اول دادگاه تجدیدنظر
- دفتر بازداشتگاهی که فرد در آنجا در توقیف به سر می برد.
- ثبت دادخواست توسط مرجع وصول دادخواست
- ارائه رسید به تسلیم کننده دادخواست، مشتمل بر مشخصات متقاضی و طرف مقابل دعوی، تاریخ ارائه دادخواست و شماره ثبت
- تکمیل پرونده توسط مدیر دفتر دادگاه
- ابلاغ یک نسخه از دادخواست به طرفین دعوی، بعد از گذشت 2 روز از ارائه دادخواست
- ارسال پرونده به مرجع رسیدگی به تجدیدنظر، بعد از گذشت 10 روز از تاریخ ابلاغ
- ارائه دادخواست تجدید نظر با بیان دلایل موجه، در صورت انقضای مهلت مقرر
- بررسی عذر اعلام شده
- پذیرش دادخواست، در صورت موجه بودن عذر
- بررسی مجدد پرونده توسط دادگاه
- تحقیق مجدد از شهود و بررسی مجدد اسناد، در صورت عدم تایید رسیدگی های انجام شده در دادگاه اولیه توسط دادگاه تجدیدنظر
- نقض رای قبلی صادر شده، در صورت موجه دانستن ادعای فرد متقاضی
- صدور رای جدید در اثر تجدید نظر خواهی
نکته: چنانچه دادخواست تجدید نظر خواهی رد شود، پرونده به دادگاه اولیه اعاده می شود.
مهلت مقرر جهت ارائه دادخواست تجدید نظر
- افراد مقیم ایران: تا 20 روز بعد از زمان صدور رای
- افراد ساکن خارج از کشور: تا 2 ماه بعد از زمان صدور رای
نکته: در صورتی که افراد محکوم در یک دعوی، بیش از یک نفر باشند، مهلت دادخواست تجدید نظر همه آنها تا 2 ماه بعد از صدور رای درنظر گرفته می شود.
میزان احتمال تغییر رای به موجب دادخواست تجدید نظر خواهی
این احتمال به موارد زیر بستگی دارد:
- چگونگی طرح دادخواست تجدیدنظرخواهی
- قانونی و موجه بودن دلائل ارائه شده
- عدم توجه به دلایل ارائه شده در دادگاه اولیه
- توانایی و تجربه و میزان پیگیری های وکیل و یا خود متقاضی
نکات مهم و قابل توجه
- تعداد نسخه های اولیه مورد نیاز از دادخواست، 2 نسخه و در صورتی که تعداد طرفین دعوی زیاد باشد، به آن تعداد خواهد بود.
- عدم مشخص بودن اطلاعات شناسائی فرد متقاضی تجدیدنظر در دادخواست ارائه شده و تکمیل آن قبل از انقضای مهلت مقرر، منجر به رد دادخواست می شود.
- رسیدگی به ادعاهای بررسی نشده در دادگاه اولیه، در مرحله تجدیدنظر امکان پذیر نیست.
- رای صادره در دادگاه تجدیدنظر، قطعی است، مگر در صورتی که رای صادره قابلیت فرجام خواهی داشته باشد.
کلام پایانی و جمع بندی موضوع
کسب نتیجه مطلوب در مرحله تجدیدنظر خواهی، به عوامل زیادی بستگی دارد. از این رو شخص متقاضی خود به تنهایی قادر به کسب موفقیت نبوده و احتمال رد دادخواست وی بالاست. بنابراین توصیه می شود در صورتی که قصد ارائه دادخواست تجدید نظر به رای صادره را دارید، حتما از وکیل پایه یک دادگستری یاری گرفته و شخصا اقدام نکنید. در صورت نیاز به دریافت مشاوره در ارتباط با موضوع تجدیدنظرخواهی می توانید با شماره 09163770399 تماس حاصل فرمایید.