مواد روانگردان یکی از انواع مواد مخدر صنعتی به شمار می رود که خطری همانند سایر مواد مخدر دارد. ترکیبات شیمیایی موجود در این مواد موجب اختلال در سیستم عصبی، سمعی و بصری فرد شده و با ایجاد توهم و کاهش درک و فهم شخص همراه است. معمولا مواد روانگردان یا به صورت کاملا طبیعی در طبیعت یافت می شوند و یا به شکلی مصنوعی در آزمایشگاه تهیه می شوند. گاهی این مواد توسط پزشک تجویز می شوند و گاهی شخص به صورت کاملا تفریحی از آن ها استفاده می کند. مصرف این مواد عوارض بلند مدت و کوتاه مدتی داشته و با تأثیرات مخربی بر سیستم عصبی و مغز همراه است.
در این مقاله به دنبال آشنایی با انواع مواد روانگردان، حمل، نگهداری و مجازات آن ها در قانون می باشیم.
مواد روانگردان چیست؟
مواد روانگردان از جمله مواد مخدر صنعتی بوده که به طور مستقیم سیستم عصبی فرد را تحت تأثیر قرار می دهد. این امر موجب کاهش درک و فهم شخص و به طور کلی تغییر حالت های طبیعی وی می شود. امروزه متأسفانه گرایش جوانان به این مواد توهم زا بیشتر شده و شاهد این هستیم که بسیاری از جوانان به دلیل عدم آگاهی از عوارض این مواد و با وجود استعدادهای ذاتی در زمینه های مختلف، عمر، جوانی و زیبایی خود را اسیر این بلای خانمان سوز کرده اند.
آمارهای به دست آمده از وزارت بهداشت، حاکی از این است که مصرف مواد روانگردان موجب نوعی جنون جنسی شده و با آسیب های اجتماعی و بی بند و باری در میان زنان و مردان همراه است. از معضلات دردناک مصرف این مواد می توان به بیماری های مقاربتی هم چون هپاتیت و ایدز اشاره کرد. در حقیقت مصرف مواد روانگردان علاوه بر تأثیرات زیان باری که بر عملکرد مغز و دیگر اندام های شخص می گذارد، خطر ابتلا به انواع بیماری ها را افزایش می دهد. هم چنین به موجب ماده ی 8 قانون مبارزه با مواد مخدر، استعمال، حمل و نگهداری مواد روانگردان مورد جرم انگاری قرار گرفته است.
آشنایی با انواع مواد مخدر و روانگردان
مواد روانگردان براساس ماهیت به 4 دسته تقسیم می شوند:
1. مواد محرک و تحریک کننده
این مواد موجب افزایش انرژی و هوشیاری فرد مصرف کننده شده و با تلقین احساس خوب اما کاذب همراه است. شایان ذکر است که این احساس سرخوشی تنها در ساعات اولیه ی مصرف تداوم داشته و در مرحله ی خماری شخص کاملا از بین می رود. از جمله مواد روانگردان با خاصیت تحریک کننده می توان به کوکائین و مت آمفتامین اشاره کرد.
2. مواد سرکوبگر
بر خلاف مواد محرک، خاصیت این مواد کاهش سطح انرژی مصرف کننده و ایجاد حالت خلسه می باشد. به طوری که فرد از وضعیت رخوت خود سرشار از لذت می شود. هروئین، مورفین و مشروبات الکلی از جمله مواد سرکوبگر می باشند.
3. مواد توهم زا
مصرف این مواد موجب اختلالات سمعی و بصری شده و خلق و خوی فرد را دگرگون می کند. همان طور که از نام این مواد مشخص است، با توهم و کاهش درک مصرف کننده همراه است. از مهم ترین مواد توهم زا می توان به قارچ ها، قرص های اکس، ماری جوانا و گل اشاره کرد.
4. مواد مخدر
مصرف این مواد به ایجاد حس رخوت، منگی، بی حالی و خواب آلودگی مصرف کننده منجر می شود.
خوب است بدانید که مصرف مواد روانگردان با ایجاد حس وابستگی به این مواد همراه بوده و اثرات آن با توجه به سن، مدت زمان مصرف، میزان مصرف، سابقه ی بیماری، شرایط فیزیولوژیکی و نوع مواد می تواند متفاوت باشد. به همین خاطر این افراد برای ترک این مواد و رهایی از آن، نیاز به مراقبت های پزشکی و روانپزشکی دارند. زیرا آثار مخرب و زیان بار مواد روانگردان به راحتی قابل درمان نبوده و نباید نادیده انگاشته شود.
مصرف مواد روانگردان با چه عوارض و نشانه هایی همراه است؟
همان طور که پیشتر اشاره کردیم، مصرف مواد روانگردان موجب ایجاد اختلال در سیستم اعصاب و آگاهی فرد می شود. بیشتر کشورها مصرف این مواد را ممنوع کرده و برای عاملان آن مجازات های سنگینی را در نظر گرفته اند. به طور کلی مصرف مواد روانگردان با تأثیرات جسمانی زیر همراه است:
• کاهش و افزایش دما
• توهم شنیداری و دیداری
• عدم تعادل
• عدم تمرکز
• خشونت و پرخاشگری
• حالت تهوع و استفراغ
• افزایش و کاهش ضربان قلب
• بروز رفتارهای عجیب همراه با اعمال نامناسب و بی ربط
• بی قراری، استرس شدید و اضطراب
حمل و نگهداری مواد روانگردان چه مجازاتی دارد؟
حمل و نگهداری مواد روانگردان از جمله جرایم کیفری به شمار می رود. به موجب ماده ی 8 قانون مبارزه با مواد مخدر، هرکس مورفین، هروئین، کوکائین و دیگر مشتقات شیمیایی مورفین و گاما هیدروکسی بوتیریک اسید، متیلن دی اکسی مت کوکائین، آمفتامین، فلونیترازپام، مت آمفتامین و سایر روانگردان های غیر صنعتی و غیر دارویی مصوبه ی مجلس شورای اسلامی را وارد کشور نماید و یا مبادرت به تولید، ساخت، صدور، توزیع، خرید و فروش، مخفی، حمل و نگهداری نماید، به تناسب مقدار، مشمول مجازات های زیر خواهد بود:
مجازات حمل و نگهداری مواد روانگردان تا 1 گرم
1. تا پنج سانتی گرم: پرداخت پانصد هزار ریال تا یک میلیون ریال جریمه ی نقدی و تحمل بیست تا پنجاه ضربه شلاق.
2. بیشتر از پنج سانتی گرم تا یک گرم: پرداخت دو تا شش میلیون ریال جریمه ی نقدی و تحمل سی تا هفتاد ضربه شلاق.
مجازات حمل و نگهداری مواد روانگردان از 1 گرم تا 15 گرم
3. بیشتر از یک گرم تا چهار گرم: پرداخت هشت تا بیست میلیون ریال جریمه ی نقدی، تحمل سی تا هفتاد ضربه شلاق و دو الی پنج سال حبس.
4. بیشتر از چهار گرم تا پانزده گرم: پرداخت بیست تا چهل میلیون ریال جریمه ی نقدی، تحمل سی تا هفتاد و چهار ضربه شلاق و پنج تا هشت سال حبس.
مجازات حمل و نگهداری مواد روانگردان از 15 گرم تا بیشتر 30 گرم
5. بیشتر از پانزده گرم تا سی گرم: پرداخت چهل تا شصت میلیون ریال جریمه ی نقدی، تحمل ده الی پانزده سال حبس و سی تا هفتاد و چهار ضربه شلاق.
6. بیشتر از سی گرم: مصادره ی اموال ناشی از همان جرم و اعدام.
۰۹۱۲۰۱۲۷۶۸۲
۰۹۱۶۳۷۷۰۳۹۹